Μια όχι και πολύ συνηθισμένη βελανιδιά καθώς ευδοκιμεί σε ενα συγκεκριμένο κομμάτι της Νοτιοδυτικής Ευρώπης και Βορειοδυτικής Αφρικής.
Η διαδικασία της συγκομιδής του φελλού είναι σχετικά απλή και ονομάζεται η διαδικασία της
«αποκάλυψης». Αυτή αποτελείται από την απογύμνωση του φλοιού από τον κορμό.Με ένα απλό, μικρό και καμπυλωτό τσεκούρι, οι Πορτογάλοι εργάτες αφαιρούν το φελλό με αξιοσημείωτη ταχύτητα και μαεστρία, κάτι που είναι δύσκολο να εκτελεστεί με άλλα πιο λεπτεπίλεπτα ή πιο πολύπλοκα στο χειρισμό εργαλεία. Ο κορμός που παραμένει εκτεθειμένος διατηρεί την ικανότητα για την επαναδημιουργία ενός νέου στρώματος φελλού. Η διαδικασία γίνεται με φροντίδα, καθώς οποιοσδήποτε τραυματισμός θα μπορούσε να προκαλέσει την προσβολή του δέντρου από μολύνσεις.Η πρώτη συγκομιδή του φελλού γίνεται στα 25 χρόνια και έπειτα συλλέγεται κάθε 9 χρόνια, πάντα καλοκαίρι.
Οι δασώδεις εκτάσεις της φελλοφόρου βελανιδιάς, αποτελουν την κατοικία εξαιρετικών ειδών του ζωικού βασιλείου (κάποια από τα οποία είναι είδη υπό εξαφάνιση, όπως ο Ιβηρικός Λύγκας και ο Ιβηρικός Αυτοκρατορικός Αετός) και, επίσης, είναι από τις πιο πλούσιες σε βλάστηση στον κόσμο (πάνω από 135 είδη ανά τετραγωνικό μέτρο) μετά τις Τροπικές Άνδεις. Το Δίκτυο Natura 2000, ένα Ευρωπαϊκό Δίκτυο το οποίο ταξινομεί τις φυσικές περιοχές που χρείζουν προστασίας και διατήρησης, θεωρεί πως οι εκτάσεις της φελλοφόρου βελανιδιάς παίζουν ένα σημαντικό ρόλο στη διατήρηση της βιοποικιλότητας.
Στις χώρες παραγωγής, η φελλοφόρος βελανιδιά προστατεύεται από διαφόρους νόμους, οι οποίοι διασφαλίζουν την καλή κατάσταση των δασών της και την παραγωγή. Οι πιο σημαντικοί νόμοι απαγορεύουν την αφαίρεση φελλού από τα νεαρά και γηραιά δέντρα, καθώς επίσης και από το ίδιο δέντρο σε διάστημα μικρότερο από 9 χρόνια.
Τι είναι όμως αυτό που κάνει τον φελλό τόσο ξεχωριστό
Η ιδιαίτερη δομή του φελλού του προσδίδει ένα αριθμό φυσικών ιδιοτήτων, όπως:
Ελαφρότητα : Ο φελλός κατασκευάζεται από συμπαγή δομή με περίπου 36 εκατομμύρια κύτταρα ανά τετραγωνικό εκατοστό που είναι γεμισμένα με άζωτο και οξυγόνο, τα οποία αποτελούν το 89.7% της ύλης του. Ο υπόλοιπος κενός κυτταρικός όγκος αποτελεί σχεδόν το 90% που αυξάνει την ικανότητα επίπλευσης, ιδιότητα η οποία έχει οδηγήσει στη χρήση του φελλού, από τις πολύ παλιές ακόμα εποχές της ανθρώπινης ιστορίας, στην παραγωγή σημαδούρων και διχτύων αλιείας.
Ελαστικότητα : Λόγω της ευκαμψίας των μεμβρανών τους, τα κύτταρα λειτουργούν ως μικροσκοπικά μαξιλάρια που επαναποκτούν το σχήμα τους μετά από συμπίεση δίνοντάς του την ικανότητα να απορροφα κραδασμους.
Στεγανότητα : Η στεγανότητα του είναι λόγω, όχι μόνο της πίεσης των πόρων ασκούμενη από τα αέρια μέσα στα κύτταρα, αλλά κι εξαιτίας της παρουσίας στις μεμβράνες του φελλού μιας μεγάλης ποσότητας λιπαρών ουσιών (σουβερίνη, κερίνη, κτλ.)
Μόνωση : Η σουβερίνη, προσδίδει στο φελλό την ιδιότητα να είναι αδιάβροχος, γεγονός που επιτρέπει στα κύτταρα να γεμίσουν με αέρα και να αποκτήσουν μια δυνατή ικανότητα μόνωσης απο υγρά και αέρια.Επίσης η συμπαγής δομή του τον καθιστά ένα εξαιρετικά ηχομονωτικό υλικό.
Αδράνεια : Καθώς είναι ένας νεκρός ιστός μπορεί να θεωρηθεί ως αδρανής ουσία, χωρίς οσμή ή γεύση. Επομένως, έχει υψηλή υγειονομική αξία, ένα χαρακτηριστικό το οποίο εκτιμάται πολύ από τη βιομηχανία πωμάτων για φιάλες.
Αντοχή : Ο φελλός είναι ένα πολύ ανθεκτικό υλικό μεγάλης αντοχής με μια αξιοσημείωτη ικανότητα να διατηρεί ή να εξασφαλίζει τις αρχικές του ιδιότητες αμετάβλητες.Αντέχει σε πολύ υψηλές και πολύ χαμηλές θερμοκρασίες .Θα μπορούσαμε να τον θεωρήσουμε ως αναλλοίωτο και άφθαρτο υλικό.
Με ειδική κατεργασία, χωρίς κανένα χημικό προϊόν, χωρίς κοπή δέντρων, χωρίς δημιουργία αποβλήτων και την δυνατότητα ανακύκλωσης, μετατρέπεται το φυσικό αυτό προϊόν σε ένα υλικό με πάρα πολλές χρήσεις.
Πηγή: www.quercussuber.gr
