Ερυθροκυττάρωση: Ποιες είναι οι μορφές της; Συμπτώματα και θεραπεία

Ερυθροκυττάρωση είναι η παθολογική κατάσταση κατά την οποία υπάρχει ιδιαίτερα αυξημένος αριθμός ερυθρών αιμοσφαιρίων στο αίμα. Η μέση διάρκεια ζωής των ερυθρών αιμοσφαιρίων είναι περίπου 4 μήνες.

Η μεταφορά του οξυγόνου στους ιστούς και η απομάκρυνση του διοξειδίου του άνθρακα από αυτούς, γίνεται από τα ερυθρά αιμοσφαίρια μέσω της αιμοσφαιρίνης, μίας πρωτεΐνης που περιέχουν, η οποία λειτουργεί δεσμευτικά ως προς το οξυγόνο.

Με την μέτρηση του αιματοκρίτη μπορούμε να έχουμε τον ακριβή αριθμό των ερυθρών αιμοσφαιρίων, κάνοντας μια γενική εξέταση αίματος. Τα φυσιολογικά επίπεδα των τιμών του αιματοκρίτη κυμαίνονται από 36 έως 48% για τις γυναίκες και 40 έως 52% για τους άντρες. Χαμηλός αριθμός αιματοκρίτη συνήθως υποδηλώνει αναιμία, ενώ υψηλός υποδηλώνει ερυθροκυττάρωση, ερυθραιμία ή το σύνδρομο Vasquez-Osler (πολυκυτταραιμία).

Η ερυθροκυττάρωση χαρακτηρίζεται ως:

• πρωτοπαθής (συνήθως οφείλεται σε εγγενείς διαταραχές του μυελού των οστών, σε γονιδιακές μεταλλάξεις και σε άλλες άγνωστες μέχρι και σήμερα αιτίες)
• δευτεροπαθής (αποτελεί την συνηθέστερη μορφή εμφάνισης, η οποία μπορεί να οφείλεται στην ύπαρξη χαμηλών επιπέδων οξυγόνου στους ιστούς λόγω χρόνιων πνευμονικών παθήσεων, κυψελιδικού υποαερισμού, μεγάλου υψόμετρου, καπνίσματος, νεφροκυτταρικού ή ηπατοκυτταρικού καρκινώματος, μεταμόσχευσης νεφρών, υδρονέφρωσης, του συνδρόμου Bartter, φαιοχρωμοκυττώματος, αιμαγγειοβλαστώματος παρεγκεφαλίδας κ.ά.)

Τα συμπτώματα που παρουσιάζονται είναι:

• Πονοκέφαλος
• Ζάλη
• Εμβοές
• Κόπωση
• Ερυθρό δέρμα και μώλωπες

Η υπέρταση και ο διαβήτης τύπου ΙΙ αποτελούν παθήσεις συχνά εμφανιζόμενες σε άτομα με ερυθροκυττάρωση, ενώ υπάρχει αυξημένος κίνδυνος εμφάνισης θρομβωτικών και θρομβοεμβολικών επεισοδίων.

Μία σοβαρή αφυδάτωση μπορεί να προκαλέσει αύξηση του αριθμού των ερυθρών αιμοσφαιρίων, κατάσταση που χαρακτηρίζεται ως ψευδής ή σχετική ερυθροκυττάρωση.

Η διάγνωση γίνεται με την λήψη ενός πλήρους ιστορικού του ατόμου. Ακολουθεί μία γενική εξέταση αίματος (για τον έλεγχο του αιματοκρίτη, των αιμοπεταλίων, της ερυθροποιητίνης και του όγκου των ερυθρών αιμοσφαιρίων), βιοψία του μυελού των οστών και σε κάποιες περιπτώσεις υπερηχογράφημα ήπατος, πυελογραφία, τεστ υπνικής άπνοιας.

Η θεραπεία της ερυθροκυττάρωσης που ακολουθείται, γίνεται πάντα σύμφωνα με την αιτία πρόκλησης της και συνήθως περιλαμβάνει φαρμακευτική αγωγή, χορήγηση ασπιρίνης και φλεβοτομή για την επαναφορά του αριθμού των ερυθρών κυττάρων σε φυσιολογικά επίπεδα.

Η αύξηση των ερυθρών αιμοσφαιρίων χρησιμοποιείται ως μέθοδος ντόπινγκ από αθλητές οι οποίοι θέλουν να αυξήσουν την ικανότητα μεταφοράς οξυγόνου στο αίμα με αποτέλεσμα την αυξημένη παροχή οξυγόνου στους μύες.