Η δυσλεξία οφείλεται σε μία διαφορετική προσέγγιση του εγκεφάλου στην επεξεργασία των οπτικοακουστικών πληροφοριών που δέχεται. Το άτομο δεν μπορει να αντιληφθεί σωστά ήχους και λέξεις και πολλές φορές δυσκολεύεται να προφέρει λέξεις με περισσότερες από μία συλλαβή. Παρουσιάζει δυσκολία στην ορθογραφία και στην κατανόηση στο διάβασμα.
Επηρεάζει ανθρώπους όλων των εθνοτήτων και παρουσιάζεται πιο συχνά στα αγόρια από ότι στα κορίτσια (περίπου 4 φορές περισσότερο).
Σε έρευνες που έχουν γίνει, με μαγνητική τομογραφία, πάνω στην λειτουργία του εγκεφάλου ατόμων με αναπτυξιακή δυσλεξία (που δεν έχει προκληθεί από τραυματισμό του εγκεφάλου), έχει αποδειχθεί η ελλιπής δραστηριότητα του αριστερού ημισφαιρίου του εγκεφάλου, στο οποίο βρίσκεται το κέντρο ελέγχου των γλωσσικών λειτουργιών. Το δεξί ημισφαίριο (υπεύθυνο για την οπτική αντίληψη του χώρου) κυριαρχεί. Βρέθηκε ότι οι εγκέφαλοι των δυσλεκτικών παρουσιάζουν βλάβες, ειδικές αναπτυξιακές ανωμαλίες, που συμβαίνουν πριν από την γέννηση, κατά την διάρκεια ανάπτυξης του εγκεφαλικού φλοιού.
Τα κύτταρα του μεγαλοκυτταρικού συστήματος είναι μικρότερα στους δυσλεκτικούς από ότι στους φυσιολογικούς ανθρώπους. Το μεγαλοκυτταρικό σύστημα ευθύνεται για την λειτουργία της οφθαλμοκινητικής δραστηριότητας και της σωστής αλληλουχίας των γραμμάτων, της οπτικής αντίληψης των σχημάτων και των χρωμάτων. Είναι εξειδικευμένο να αντιδρά στα κινούμενα ερεθίσματα και να βοηθάει τα μάτια να κοιτάζουν τα γράμματα με την σωστή σειρά κατά την διάρκεια της ανάγνωσης. Η διαφοροποίηση αυτή στο μέγεθος των κυττάρων του μεγαλοκυτταρικού συστήματος έχει ως συνέπεια την δημιουργία προβλημάτων στην ανάγνωση.
Νεότερες έρευνες δείχνουν ότι η αναπτυξιακή δυσλεξία μπορεί να οφείλεται σε γενετικούς παράγοντες καθώς έπειτα από μελέτες που έγιναν σε μονοζυγωτικούς διδύμους, οι οποίοι μοιράζονται τα ίδια ακριβώς γονίδια, έδειξαν ότι σε ποσοστό μεγαλύτερο του 70% παρουσιάζουν τις ίδιες αναγνωστικές δυσκολίες. Υπάρχουν, με λίγα λόγια, κάποια γονίδια που συνδέονται με την ανάπτυξη της δυσλεξίας και λόγω της ποικιλίας του συνδυασμού αυτών των γονιδίων, εκδηλώνεται σε διαφορετικό βαθμό σε κάθε άτομο.
Τα δυσλεκτικά άτομα, λόγω της κυριαρχίας του δεξιού ημισφαιρίου, έχουν ιδιαίτερη δημιουργικότητα, φαντασία, εφευρετικότητα και καλλιτεχνική έκφραση και γι αυτό έχει χαρακτηριστεί ως η "Νόσος των χαρισματικών παιδιών". Πολλές φορές όμως έχουν χαμηλή αυτοεκτίμηση, οδηγούνται σε κοινωνική απομόνωση και παρουσιάζουν συμπτώματα κατάθλιψης. Διάσημοι με δυσλεξία: Άλμπερτ Άινσταϊν, Λεονάρντο Ντα Βίντσι, Τόμας Έντισον, Χανς Κρίστιαν Άντερσεν, Γουίνστον Τσόρτσιλ, Τζον Λένον, Πάμπλο Πικάσο, Άγκαθα Κρίστι, Γουόλτ Ντίσνεϋ, Στίβεν Σπίλμπεργκ, Μοχάμεντ Άλι, Τομ Κρουζ, Άντονυ Χόπκινς, Χάρισον Φόρντ, Τζον Κένεντυ, Τζέϊμι Όλιβερ, Όζι Όζμπορν κ.ά.
