Ηλίαση και Θερμοπληξία - Συμπτώματα και αντιμετώπιση

Η ηλίαση είναι μία παθολογική κατάσταση, η οποία εμφανίζεται όταν υπερθερμαίνεται το σώμα λόγω υπερβολικής έκθεσης στον ήλιο και ο εγκέφαλος δεν μπορεί να διαχειριστεί την διαδικασία ψύξης του σώματος. Ο κίνδυνος είναι μεγαλύτερος κατά τις μεσημβρινές ώρες, που οι ακτίνες του ηλίου πέφτουν κάθετα στην Γη.

Διαταράσσεται ο μηχανισμός εφίδρωσης, με αποτέλεσμα η θερμοκρασία του σώματος να ανεβαίνει σε ανεξέλεγκτα επίπεδα. Με την αύξηση της θερμοκρασίας μειώνεται η αρτηριακή πίεση, η οποία μπορεί να δημιουργήσει αίσθημα ζάλης ή λιποθυμίας.

Η ηλίαση πολλές φορές μπορεί να προκαλέσει μόνιμη βλάβη ή να αποβεί μοιραία αν δεν αντιμετωπιστεί άμεσα και σωστά. Οποιαδήποτε θερμοκρασία του σώματος πάνω από τους 40 βαθμούς Κελσίου είναι επικίνδυνη και μπορεί να γίνει απειλητική για την ζωή.

Η ηλίαση μπορεί να είναι ελαφριάς ή βαριάς μορφής.

Συμπτώματα

• Αδυναμία, ζάλη και αναπνευστική δυσκολία
• Υψηλή θερμοκρασία σώματος
• Έλλειψη ιδρώτα και ταχυπαλμία. Όταν σταματάει η εφίδρωση σημαίνει ότι το σώμα είναι αφυδατωμένο.
• Ζεστό και ερυθρό δέρμα στο πρόσωπο και στο σώμα
• Ίλιγγος, ναυτία και εμετός
• Πονοκέφαλος
• Τάσεις λιποθυμίας
• Σε προχωρημένες περιπτώσεις σπασμοί και απώλεια συνείδησης

Πρώτες βοήθειες

• Μεταφέρουμε το άτομο στην σκιά και ξεκουμπώνουμε ή αφαιρούμε τα ρούχα του
• Τοποθετούμε κρύα επιθέματα στο κεφάλι, στον αυχένα, στις μασχάλες και στους μηρούς
• Δίνουμε άφθονα υγρά ( νερό και χυμούς)

• Τα άτομα με ηλίαση χρειάζονται ιατρική βοήθεια το συντομότερο δυνατόν.

Προφανώς, η πρόληψη είναι ο καλύτερος τρόπος για την αντιμετώπιση της ηλίασης. Γενικά όταν η θερμοκρασία είναι υψηλή θα πρέπει να αποφεύγουμε την παρατεταμένη παραμονή στον ήλιο, να φοράμε ελαφριά και δροσερά ρούχα, να φοράμε καπέλο και γυαλιά ηλίου, να πίνουμε άφθονα υγρά και να προσπαθούμε να βρισκόμαστε σε σκιερά και δροσερά μέρη. Να αποφεύγουμε ουσίες που προκαλούν αφυδάτωση όπως ο καφές και το αλκοόλ.

Τις ημέρες του καύσωνα θα πρέπει να παραμένουμε σε κλιματιζόμενους χώρους  και να αποφεύγουμε έντονες δραστηριότητες στον ήλιο κατά τις μεσημεριανές ώρες.

Θερμοπληξία
Η θερμοπληξία είναι μία επείγουσα ιατρική κατάσταση η οποία μπορεί να αποβεί ιδιαίτερα απειλητική για την ζωή και χαρακτηρίζεται από την δυσλειτουργία των θερμορυθμιστικού συστήματος, του μηχανισμού που είναι υπεύθυνος για την διατήρηση των σταθερών επιπέδων της θερμοκρασίας του ανθρώπινου οργανισμού (γύρω από τους 36,5 βαθμούς Κελσίου).

Ο υποθάλαμος είναι μέρος του εγκεφάλου ο οποίος εκτός από ένα πλήθος λειτουργιών είναι υπεύθυνος για την ρύθμιση της θερμοκρασίας του σώματος, δρα με λίγα λόγια σαν θερμοστάτης δίνοντας την εντολή για την παραγωγή περισσότερου ιδρώτα όταν αυξάνεται η θερμοκρασία.

Η θερμοπληξία μπορεί να προκαλέσει κράμπες, εξάντληση και λιποθυμικές τάσεις αλλά σε σοβαρότερες περιπτώσεις μπορεί να προκαλέσει βλάβες σε εσωτερικά όργανα και κυρίως στον εγκέφαλο.

Τα δύο βασικά κριτήρια για την διάγνωση της είναι η θερμοκρασία στο άτομο να είναι πάνω από 40 βαθμούς Κελσίου και η δυσλειτουργία του κεντρικού νευρικού συστήματος.

Τα κυριότερα συμπτώματα της θερμοπληξίας είναι:

• Ναυτία
• Πονοκέφαλος
• Ερυθρό δέρμα
• Απουσία εφίδρωσης
• Μυική αδυναμία
• Κράμπες
• Ταχύπνοια
• Ταχυκαρδία
• Εμετός
• Διάρροια
• Ξηροστομία
• Σύγχυση
• Αποπροσανατολισμός
• Σπασμοί
• Απώλεια συνείδησης
• Χαμηλή αρτηριακή πίεση
• Κώμα.

Αν υποψιαστούμε ότι κάποιο άτομο έχει θερμοπληξία θα πρέπει να φροντίσουμε να του παρασχεθεί άμεσα ιατρική βοήθεια και να μεταφερθεί σε νοσοκομείο.

Οι αθλητές θα πρέπει να καταναλώνουν υγρά, πριν αλλά και κατά την διάρκεια της προπόνησης τους.

Σημαντικοί παράγοντες κινδύνου για την ανάπτυξη θερμοπληξίας είναι:

• Ανεπαρκής ενυδάτωση
• Έλλειψη κλιματισμού
• Έλλειψη ύπνου
• Πυρετός
• Υπερβολικό βάρος ή παχυσαρκία
• Έντονη ή παρατεταμένη άσκηση
• Μωρά και βρέφη
• Ηλικιωμένοι
• Άτομα με μακροχρόνια προβλήματα υγείας
• Κατανάλωση κάποιων φαρμάκων