Καφεΐνη: Πόσο επιβλαβής είναι για τον ανθρώπινο οργανισμό;

Η καφεΐνη είναι μία φυσική ουσία, η όποια βρίσκεται στους καρπούς και στα φύλλα σε περισσότερο από 60 διαφορετικά είδη φυτών.

Αναμφισβήτητα ο καφές αποτελεί το πιο δημοφιλές ρόφημα στον πλανήτη καθώς καθημερινά καταναλώνονται 2 δισεκατομμύρια περίπου φλυτζάνια. Η καφεΐνη δεν βρίσκεται όμως μόνο στον καφέ αλλά και σε ένα πλήθος τροφών και ροφημάτων όπως π.χ. στο τσάι, στα ενεργειακά ποτά, στα αναψυκτικά τύπου κόλα, στο κακάο, στη σοκολάτα, σε παυσίπονα, σε χάπια αδυνατίσματος αλλά και σε πάρα πολλές επεξεργασμένες τροφές.

Η καφεΐνη έχει τους ένθερμους υποστηρικτές της για τα οφέλη που παρέχει στον οργανισμό αλλά και τους σφοδρότερους επικριτές της για τις βλαβερές τις ιδιότητες.

Ποια είναι όμως η αλήθεια; Πως λειτουργεί η καφεΐνη;

Η καφεΐνη λειτουργεί ως φυσικό διεγερτικό του κεντρικού νευρικού συστήματος ενεργοποιώντας τα επινεφρίδια να εκκρίνουν αδρεναλίνη με αποτέλεσμα την αύξηση των παλμών της καρδιάς, της πίεσης του αίματος, της αναπνοής και την απότομη αύξηση της σωματικής ενέργειας.

Έπειτα από έρευνες που έχουν γίνει, η κατανάλωση 2 έως 3 φλυτζανιών καφέ την ημέρα βοηθάει:

• στην βελτίωση της μνήμης
• στην μείωση των πιθανοτήτων ανάπτυξης της νόσου του Parkinson
• στην μείωση του κινδύνου ανάπτυξης της νόσου του Alzheimer
• στην μείωση των συμπτωμάτων της κατάθλιψης
• στην ανακούφιση των συμπτωμάτων του άσθματος
• στην ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος χάρη στις αντιοξειδωτικές ουσίες που περιέχει
• στην μείωση των εγκεφαλικών επεισοδίων
• στην μείωση του κινδύνου ανάπτυξης του Διαβήτη τύπου ΙΙ
• στην μείωση της κίρρωσης του ήπατος

Η επίδραση της καφεΐνης είναι διαφορετική στον κάθε άνθρωπο καθώς σημαντικό ρόλο παίζει η ηλικία, η ποσότητα κατανάλωσης αλλά και το επίπεδο υγείας του οργανισμού. Η δράση της αρχίζει μέσα στα 5 πρώτα λεπτά από την λήψη της και η ανώτερη συγκέντρωση της στο αίμα φτάνει έπειτα από μία ώρα περίπου.

Τα αρνητικά συμπτώματα από την κατανάλωση καφεΐνης περιλαμβάνουν:

• ταχυπαλμία
• αύξηση αρτηριακής πίεσης
• άγχος
• πονοκέφαλο
• ναυτία
• ευερεθιστότητα
• αρρυθμίες
• καούρες
• συχνουρία
• αϋπνία

Η υπερβολική κατανάλωση καφεΐνης οδηγεί στον εθισμό και την εξάρτηση, προκαλώντας τα συμπτώματα του συνδρόμου στέρησης, όπως πονοκεφάλους, ναυτία και υπνηλία στην προσπάθεια απεξάρτησης από αυτήν, ενώ η υπερβολική κατανάλωση μπορεί να οδηγήσει στον θάνατο.

Η ύπαρξη καφεΐνης σε τρόφιμα και ποτά πρέπει να αναγράφεται στα συστατικά του προϊόντος, βάσει της Ευρωπαϊκής νομοθεσίας, καθώς επίσης και η ένδειξη "υψηλή περιεκτικότητα σε καφεΐνη" όταν υπερβαίνει τα 150mg ανά λίτρο.

Παυσίπονα αλλά και φαρμακευτικά σκευάσματα κατά του κρυολογήματος, περιέχουν μικρή ποσότητα καφεΐνης γιατί αυξάνει την δραστικότητα τους.

Ο καφές μπορεί να αυξήσει τα επίπεδα της LDL-Χοληστερόλης στο αίμα, όχι όμως και ο καφές φίλτρου.

Ο καφές περιέχει αντικαρκινογόνες ουσίες όπως η καχεόλη και η καφεστόλη. Άλλα συστατικά του καφέ είναι το ασβέστιο, το μαγνήσιο, ο φώσφορος, το φολικό οξύ, η χολίνη, η βιταμίνη Κ, το παντοθενικό οξύ, η ριβοφλαβίνη, η νιασίνη και τα ωμέγα-6 λιπαρά οξέα.

Συνιστάται στα παιδιά, στις έγκυες γυναίκες, στα άτομα με έλκη (κυρίως στομάχου) αλλά και σε άτομα με στεφανιαία νόσο να αποφεύγουν την κατανάλωση καφέ.